Củ bách bộ và những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe

250.000đ/kg

Củ bách bộ mọc hoang nhiều tại các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Là một vị thuốc quy nhưng không có nhiều người biết cây bách bộ có tác dụng chữa bệnh gì? Mời các bạn cùng tìm hiểu về loại thảo dược này qua bài viết sau đây.

Tìm hiểu về củ bách bộ

Tên gọi

Củ sâm bách bộ có tên thường gọi là vị thuốc bách bộ hay Đẹt Ác, dây ba mươi, Bà Phụ Thảo (theo Nhật Hoa Tử Bản Thảo), Bách Nãi, Dã Thiên Môn Đông (bản Thảo Cương Mục), Vương Phú, Bà Tế, Thấu Dược, Bách Điều Căn, Bà Luật Hương (Theo Hòa Hán Dược Khảo), Bách Bộ Thảo, Man Mách Bộ, Cửu Thập Cửu Điều Căn, Cửu Trùng Căn (theo Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Tại khu vực Tây Bắc, cây bách bộ dược liệu được người Thái gọi là Bẳn Sam, người H’Mông gọi là Chầu Chàng, người Tày gọi là Sam Sip Lạc và người Giarai gọi là Robat Tơhai, Hiungui.

Tên khoa học của thảo dược này là Stemona tuberosa Lour, thuộc họ Stemonaceae.

Nguồn gốc

Cây thuốc bách bộ là loại cây mọc hoang khắp nơi, tập trung nhiều tại các vùng đồi núi. Ở Việt Nam, bách bộ chủ yếu sinh trưởng tại vùng miền núi phía Tây Bắc.

Đặc điểm

Cây là dạng cây leo có thân nhỏ nhẵn, quấn, có thể dài tới 10 cm. Lá mọc đối có khi thuôn dài, gân là nổi rõ trên mặt. Cụm hoa mọc ở kẽ lá, gồm 1 – 2 hoa to màu đỏ hoặc vàng. Rễ cây là rễ chùm có nhiều củ (gần 30 củ nên mới có tên gọi dây ba mươi). Củ bách bộ hình thoi, bầu phần dưới nhọn dần lên đỉnh. Có nếp nhăn teo, rãnh sâu bên ngoài màu vàng trắng hoặc xám vàng. Củ cứng chắc, giòn, vị đắng nhiều, ít ngọt. Có vỏ ngoài đỏ hoặc nâu sẫm là tốt.

Phân loại

Ngoài bách bộ quấn còn có bách bộ đá hay bách bộ không quấn cũng thuộc thân thảo nhưng có khí phân nhánh có khi không. Còn có cây bách bộ hoa nhỏ, cây bách bộ lá hẹp, cây bách bộ thân đứng.

Công dụng của vị thuốc củ bách bộ là gì?

Theo nghiên cứu y học cổ truyền, thảo dược này có các tác dụng dược lý như:

• Tác vi trùng: trong củ bách bộ chứa Radix Stemonae in vitro có tác dụng chống lại các loại vi khuẩn gây bệnh như: Neisseria Meningitidis, Streptococcus Pneumoniae, Staphylococcus aureus.
• Diệt ký sinh trùng: bọ chét, chấy rận, ấu trùng ruồi, muỗi, rệp.
• Tác dụng giảm ho.
• Diệt côn trùng.
• Kháng khuẩn ruột già: bệnh lỵ, phó thương hàn.

Hướng dẫn sử dụng cây thuốc bách bộ

Cây được thu hái vào cuối thu đầu đông, bộ phận sử dụng là củ. Có 2 cách bào chế thảo dược nhu sau:

• Cách 1: Củ già rửa sạch cắt bỏ rễ 2 đầu, đem nhúng nước sôi hoặc đồ vừa chín. Củ nhỏ để nguyên củ lớn cắt đôi, phơi nắng hoặc sấy khô.
• Cách 2: Rửa sạch củ, ủ mềm rút lõi, xắt mỏng phơi khô, dùng sống. Còn cách dùng chín là tẩm mật một đêm đem sao vàng.

Nhiều người thắc mắc củ bách bộ có ngâm rượu thuốc được không, thì câu trả lời là có thể. Đem củ tẩm với rượu rồi dùng, bài thuốc này có công dụng trị ho rất tốt. Bạn nên ngâm sẵn trong nhà, khi ho sẽ lấy ra dùng sẽ rất tiện lợi và hiệu quả.

Bài thuốc chữa bệnh từ củ bách bộ

Bài thuốc trị ho dữ dội

• Bách bộ và gừng ép lấy nước, sắc thành 2 chén để uống.
• Ngâm bách bộ với rượu, ngày uống 1 chén, ngày 3 lần.

Trị ho lâu năm

• Bách bộ 20 gam ép lấy nước, sắc lại cho dẻo quánh. Mỗi ngày dùng 3 lần, mỗi lần 1 muỗng canh.

Trị côn trùng chui vào lỗ tai, chấy rận trên quần áo

• Sao bách bộ rồi nghiền nát, trộn với dầu mè rồi bôi trong lỗ tai.
• Trị rận rệp thì dùng bách bộ và tần giao nghiền nhỏ cho vào lồng tre xông khói hoặc có thể nấu nước giặt quần áo.

Trị giun kim

• Dùng bách bộ tươi sắc kẹo lại rồi thụt vào hậu môn trong một tuần để diệt giun kim.

Lưu ý khi sử dụng củ bách bộ

Người bị tỳ hư, tiêu chảy không được dùng loại thảo dược này. Vị thuốc này dễ làm thương tổn tới vị, có tính hoạt trường nên người bị tiêu chảy, tỳ hư dùng sẽ làm tình trạng nặng thêm. 

Giá bán củ bách bộ bao nhiêu?

Giá bán củ bách bộ dao động từ 250.000 đồng – 350.000 đồng tùy vào loại tươi hoặc loại phơi sấy khô. Để biết chi tiết về giá thị trường của thảo dược này, quý khách nên tham khảo các các cửa hàng bán thuốc đông y uy tín. Không nên mua sản phẩm có giá rẻ vì “tiền nào của nấy”, rất có thể đó là sản phẩm không chất lượng hoặc được làm giả.

Mua củ bách bộ ở đâu chất lượng?

Là một loại thuốc quý có nhiều tác dụng chữa bệnh, vì vậy nhiều người đã thu mua số lượng lớn vị thảo dược này trên thị trường. Tình trạng bách bộ sấy nhái, độn thường xảy ra do nhiều khách mua không nắm rõ về loại cây này. Do đó để đảm bảo mua đúng bách bộ tốt, quý khách nên mua loại tươi. Nếu mua loại sấy khô thì nên mua ở những cửa hàng thuốc đông y có uy tín mà mình tin tưởng. Không nên mua online vì rất khó kiểm tra chất lượng của thảo dược.

Bách bộ sấy khô

Củ bách bộ là một loại thảo dược quý mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Hy vọng thông qua bài viết này các bạn đã biết thêm chi tiết về loại thảo dược này cũng như công dụng mà nó đem lại.